Hành trình trở về tuổi thơ - Một khuynh hướng của truyện viết cho thiếu nhi sau năm 1975
Tiến trình văn học dân tộc và thế giới cho thấy văn học “người lớn” và văn học “thiếu nhi” là những hiện tượng quan hệ lẫn nhau, cùng nằm trong một chỉnh thể thống nhất. Đó là hai dạng sáng tạo tương liên.
Sau nhiều năm phát triển trong hoàn cảnh bất bình thường của chiến tranh, mang cảm hứng chung là động viên, ca ngợi cuộc trường kì kháng chiến thần thánh của dân tộc, bắt đầu từ giữa thập niên 80 của thế kỉ XX, trong xu thế chung của văn học, các sáng tác cho thiếu nhi cũng dần trở về trạng thái phát triển bình thường với sự chuyển biến từ cảm hứng lịch sử dân tộc sang cảm hứng thế sự đời tư. Lúc này văn học viết cho tuổi thơ cũng đã có một cái nhìn thật hơn, sâu hơn, toàn diện hơn đối với cuộc sống. Sự nghiệp đổi mới cũng có vai trò quan trọng đối với sự chuyển hướng tích cực trong bản thân từng chủ thể sáng tạo - nhân tố quan trọng nhất của sự thay đổi diện mạo văn học thiếu nhi hôm nay. Ngoài việc tôn trọng cá tính, phát triển ý thức cá nhân của người cầm bút, chính đổi mới đã trả lại địa vị đích thực của nhà văn, vinh danh những sáng tác thực sự có giá trị mà Tuổi thơ dữ dội (Phùng Quán), Miền thơ ấu (Vũ Thư Hiên) là hai trường hợp tiêu biểu. Thử làm một phép đối sánh đơn giản với giai đoạn trước, ta sẽ dễ nhận ra những thay đổi mang tính đột phá, thể hiện rõ bản chất và chức năng của văn học thiếu nhi gần ba mươi năm qua. Những năm 50, 60 của thế kỉ XX, tuy xuất hiện một số nhà văn và tác phẩm vô cùng ưu tú nhưng văn học thiếu nhi, cũng như cả hệ thống văn học giai đoạn này về cơ bản là xoay quanh tư tưởng chính thống. Phương hướng của văn học thiếu nhi kết hợp hữu cơ với xây dựng hình tượng “trẻ em - chiến sĩ” như những con người mới xã hội chủ nghĩa. Con đường của văn học thiếu nhi thống nhất với văn học người lớn, vận hành theo quy ước của văn học người lớn, vì thế ngay như đồng thoại - một thể loại văn học giả tưởng ở thời kì ấy - cũng không thể phát triển đầy đủ...
Sau nhiều năm phát triển trong hoàn cảnh bất bình thường của chiến tranh, mang cảm hứng chung là động viên, ca ngợi cuộc trường kì kháng chiến thần thánh của dân tộc, bắt đầu từ giữa thập niên 80 của thế kỉ XX, trong xu thế chung của văn học, các sáng tác cho thiếu nhi cũng dần trở về trạng thái phát triển bình thường với sự chuyển biến từ cảm hứng lịch sử dân tộc sang cảm hứng thế sự đời tư. Lúc này văn học viết cho tuổi thơ cũng đã có một cái nhìn thật hơn, sâu hơn, toàn diện hơn đối với cuộc sống. Sự nghiệp đổi mới cũng có vai trò quan trọng đối với sự chuyển hướng tích cực trong bản thân từng chủ thể sáng tạo - nhân tố quan trọng nhất của sự thay đổi diện mạo văn học thiếu nhi hôm nay. Ngoài việc tôn trọng cá tính, phát triển ý thức cá nhân của người cầm bút, chính đổi mới đã trả lại địa vị đích thực của nhà văn, vinh danh những sáng tác thực sự có giá trị mà Tuổi thơ dữ dội (Phùng Quán), Miền thơ ấu (Vũ Thư Hiên) là hai trường hợp tiêu biểu. Thử làm một phép đối sánh đơn giản với giai đoạn trước, ta sẽ dễ nhận ra những thay đổi mang tính đột phá, thể hiện rõ bản chất và chức năng của văn học thiếu nhi gần ba mươi năm qua. Những năm 50, 60 của thế kỉ XX, tuy xuất hiện một số nhà văn và tác phẩm vô cùng ưu tú nhưng văn học thiếu nhi, cũng như cả hệ thống văn học giai đoạn này về cơ bản là xoay quanh tư tưởng chính thống. Phương hướng của văn học thiếu nhi kết hợp hữu cơ với xây dựng hình tượng “trẻ em - chiến sĩ” như những con người mới xã hội chủ nghĩa. Con đường của văn học thiếu nhi thống nhất với văn học người lớn, vận hành theo quy ước của văn học người lớn, vì thế ngay như đồng thoại - một thể loại văn học giả tưởng ở thời kì ấy - cũng không thể phát triển đầy đủ...
| Title: | Hành trình trở về tuổi thơ - Một khuynh hướng của truyện viết cho thiếu nhi sau năm 1975 |
| Authors: | Lã Thị Bắc Lý |
| Keywords: | Hành trình trở về tuổi thơ;khuynh hướng của truyện viết cho thiếu nhi sau năm 1975 |
| Issue Date: | 1999 |
| Publisher: | H. : ĐHQGHN |
| Series/Report no.: | T.XV, số 4, 1999; |
| Description: | tr. 37-43 |
| URI: | http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/58948 |
| Appears in Collections: | Social Sciences and Humanities |
Nhận xét
Đăng nhận xét